5. Sınıf Sosyal Bilgiler Kültür ve Miras

“İstanbul’da 2008 yılında Yenikapı’da metro istasyonu için yapılan kazılarda günümüzden 8500 yıl öncesine dayanan kalıntılara rastlanmıştır.”

Yukarıdaki haberi okuyan Kaan, daha önceki İstanbul gezisinde Bizans döneminden kalma Ayasofya ve Osmanlı Devleti döneminden kalma Süleymaniye Camii’ni gezdiğini hatırlayarak bir çıkarımda bulunmak istiyor.

Kaan verilmiş olan bilgilere göre, aşağıdaki çıkarımlardan hangisinde bulunabilir?

Anadolu’da mendil, sadece el yüz silmek için değil, küçük şeyleri taşımak veya paketlemek, icabında serip üzerinde yemek yemeye de yarardı. Keloğlan, yola çıkarken, içine ekmek ve soğan koyup sardığı mendili bir sırığa bağlayıp omzunda taşır. Mendile para veya şeker sarılır; kırık ve yaralar mendil ile bağlanır, vedalaşırken mendil sallanır. Unutkan kimseler bir şeyi hatırlamak için mendilin ucunu düğümler. Utangaç kadınlar yüzünü örter. Kimi mendille terini, kimi gözyaşını siler. Köylüler, gömlek veya fesleri kirlenmesin diye mendili boyunlarına bağlar ya da feslerinin içine örterdi. Günümüzde ise kumaş mendillerin yerine kullanımı pratik olduğu düşünülen kâğıt mendiller daha çok kullanılmaktadır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

Bazı kültürel değerlerimizin yapılması için bir topluluğun birlikte ve uyum içinde çalışması gerekir. Bu durum toplumdaki birlik ve beraberlik duygusunun oluşmasında çok etkilidir.

Aşağıdakilerden hangisi toplumdaki birlik ve beraberliğin oluşmasında diğerlerinden daha fazla etkili olur?

Geçmişten günümüze gündelik hayatımızdaki bazı kültürel unsurlar değişime uğrarken, bazı kültürel unsurlarımız ise değişmeden varlığını sürdürmeye devam etmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi değişmeden günümüze kadar gelen kültürel unsurlarımızdandır?

________ bulunmasıyla bilgiler kalıcı hale gelmiş ve kuşaktan kuşağa aktarılması kolaylaşmıştır. Böylece bilimsel gelişmelerin önü açılmış ve insanların duygu ve düşüncelerini paylaşmaları hızlanmıştır.

Yukarıda boş bırakılan alana uygun gelecek ifade aşağıdakilerden hangisidir?

Tükettiğimiz yiyecek ve içeceklerin birçoğunu tarihimiz boyunca tüketmiş olmamıza rağmen son dönemlerde tv, internet ve uluslararası ticaretin etkisi ile birçok alışkanlığımız gibi beslenme alışkanlıklarımızda da değişiklikler yaşanmıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi beslenme alışkanlıklarımızdaki değişikliklerden biridir?

İyonlar şehir devletleri şeklinde yaşamış, belirgin bir başkentleri olmamıştır. Baskıcı bir yönetimin olmaması özgür düşüncenin gelişmesini sağlamıştır. Bu durum tıp, coğrafya, matematik gibi birçok alanda gelişmeler yaşanmasını sağlamıştır.

İyonlarda özgür düşüncenin gelişmiş olması aşağıdakilerden hangisi üzerinde daha çok etkilidir?

Her yörenin kültürel özelliklerini yansıtan türküler, fıkralar, maniler, deyimler, bilmece ve tekerlemeler, atasözleri vb. kültürel öğeler nesilden nesile aktarılan kültürel varlıklarımızdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi dilimizdeki kültürel unsurlar arasında gösterilemez?

Kültürel değerlerimizin bölgeden bölgeye farklılık göstermesi aşağıdakilerden hangisini gösterir?

Frigler, Orta Anadolu’da (Sakarya Nehri çevresinde) M.Ö. 800 yıllarında devlet kurdular. M.Ö. 700 yılına doğru, Kafkaslar üzerinden Doğu Anadolu’ya giren Kimmerlerin saldırıları sonucunda Frig ülkesi tamamen tahrip olmuştur. Bu nedenle batıya çekilen Frigler, önce Lidyalıların daha sonra da Perslerin egemenliğine girmişlerdir. Frigler çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşmışlar, tarımı korumak ve geliştirmek için özel kanunlar ve kurallar koymuşlardır.

Verilen paragrafa göre Frigler ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

Sosyal Bilgiler öğretmeni, Yusuf'tan Anadolu Uygarlıkları ile ilgili bir metin oluşturmasını istemiştir.

Yusuf çalışmasını yaparken aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanırsa hata yapmış olur?

• Öğretim birliğinin sağlanması
• Türk alfabesinin kabul edilmesi
• Millet mekteplerinin açılması

Yukarıdaki yenilikler hangi alanda yapılmıştır?

1. Asurlar
2. Hititler
3. Lidyalılar
4. İyonlar

Yukarıdakilerden hangisi Anadolu' da kurulan uygarlıklardan biri değildir ?

Aşağıdakilerden hangisi kültürel ögelerimizden biri değildir ?

Aşağıdaki turistik yerlerden hangisi tarihi özellik taşıyan beşeri unsurlardandır?

Yaz tatilinde babasıyla birlikte Anadolu Medeniyetleri Müzesine giden Emre, MÖ 1800-750 yılları arasında yaşamış bir medeniyete ait demir kılıçlar ve altından yapılmış süs eşyaları görmüştür. Ayrıca yünlü dokumadan yapılmış kumaş parçaları, tohum kalıntıları, at eğerleri gibi eşyaları da incelemiştir.

Buna göre Emre'nin incelediği medeniyet hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez ?

Kültürümüzün bir unsuru olan düğünlerimiz geçmişten günümüze örf ve adetlerimizi barındırır. Kız isteme, söz, nişan, düğün yemeği gibi gelenekler geçmişten günümüze süreklilik göstermiştir. Ancak eski zamanlarda gelinler at üzerinde götürülürken günümüzde ise otomobil ve konvoy ile gelin gezdirilmektedir.

Metne göre çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir ?

Dinî bayramlarda aile bireyleri bayramlaşır; akrabalar, komşular, arkadaşlar ziyaret edilir. Büyükler ziyaret edilerek elleri öpülür. Bayramlarda sofralar kurulur, akraba ve komşularla bir arada yemekler yenilir. Birbirine dargın insanlar barışır. Uzun süre birbirini görmeye fırsat bulamayanlar bayramlarda birbirlerini ziyaret eder. Eve gelen misafirlere ikramlarda bulunulur.

Buna göre dinî bayramların;

1. Birlik ve beraberliğin pekişmesi
2. Sevgi ve saygı duygusunun güçlenmesi
3. Huzur ve mutluluğun artması

durumlarından hangilerine katkı sağladığı söylenebilir ?

Doğu Anadolu Bölgesinde yaşayan Urartular başkentleri Tuşpa’nın etrafını surlar ile çevirerek kale yapmışlardır.

Buna göre Urartular ile ilgili;

1. Savaşçı bir toplumdur.
2. Yerleşik hayata geçmişlerdir.
3. Savunmaya önem vermişlerdir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir ?

Sümerler, Mezopotamya’da kurulmuş ilk uygarlık olarak bilinir. Çivi yazısını icat ederek insanlık tarihine önemli katkılar sağlamışlardır. Sümerler, astronomi ve geometri alanında da önemli çalışmalar yapmışlardır. Bir üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu hesaplamış, Ay yılı esasına dayanarak takvim hazırlamışlardır.

Buna göre Sümerler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?